INSTRUKTORSKI ALFABET

O wychowaniu, wzajemności, myśleniu, miłości, prawdzie, wolności, życiu – krótkie rozważania na ważne tematy, w których znajdujemy esencję danego pojęcia.

Moim zdaniem lektura obowiązkowa każdego podharcmistrza i harcmistrza . Myśli filozofa, profesora, księdza – przede wszystkim niezwykle mądrego człowieka, w których znajdziemy ważne pytania i ważne odpowiedzi. Też na temat harcerstwa, wychowania, naszej codzienności. Idealna książka nawet dla tych co z czytaniem są na bakier i dla tych co oczekują po książce wartkiej akcji. Kilkustronicowe rozdziały, idealne na krótkie czytanie, nie zmęczą, a są intelektualną ucztą. Warto wznieść się ponad horyzont. Warto odnieść te treści do naszej harcerskiej rzeczywistości.

O wychowaniu (fragmenty rozdziału)

„(W wychowaniu chodzi o to, aby) wyprowadzić człowieka ze świata lęku do świata odpowiedzialności. To jest dosyć trudne, bo zależy od sytuacji, w jakiej wychowanek się znajduje: czy w ogóle stworzono mu w życiu sytuację, w której byłby odpowiedzialny za coś innego oprócz siebie. Trop jest taki: w wychowaniu należy przezwyciężyć iluzję, według której sądzimy, że powierzony nam wychowanek jest istotą wolną, a my jako wychowawcy narzucamy mu jakieś reguły i formy. Jest wręcz odwrotnie”.

Dlaczego? Warto przeczytać by lepiej rozumieć cel wychowania i sposób na wychowanie zawarty w Harcerskim Systemie Wychowawczym.

„Trzeba powiedzieć tak: wychowują jedynie ci, którzy mają nadzieję. Do tego należy dodać: wychowują kształtując nadzieję wychowanków. Wychowanie jest pracą około ducha – pracą według nadziei”.

Co jest podstawową zasadą wychowania? Warto przeczytać i odnieść do dyskursu o tym czym jest wychowanie w harcerstwie, co jest jego istotą.

„Wychowanek czuje, że raz po raz jest >>wystawiany do wiatru<<. Mówi mu się o potrzebie prawdomówności, ale biada mu, gdy powie prawdę w oczy wychowawcy”.

Warto przeczytać o roli instruktora w tym kontekście, odnieść do naszej odwagi w codziennej odpowiedzialności za harcerstwo.

„(Zdarza się, iż) nauczyciel wychodzi z założenia, że ma młodzieży, że ma uczniowi, że ma komuś przekazać pewną ilość wiadomości. (…) I w tej trosce nauczyciel zapomina, że to wcale nie chodzi o to, żeby jak najprędzej i jak najwięcej, ale chodzi o to, żeby pokazać, jak się świat odkrywa. (…) Tak więc w wychowaniu nie tylko o myślenie chodzi, lecz również o wolność”.

Warto obrać ten punkt odniesienia do rozmowy o wszystkich naszych unifikacjach, regulacjach, standardach kursów, matrycach kompetencji, kwalifikacjach, które tak bardzo ujednolicają i ograniczają kreatywność i w ogóle myślenie, priorytetyzując sferę przekazywania wiedzy.

„Każdy z nas miał z pewnością jakiegoś wychowawcę. Co mu zawdzięcza?”– pisze Tischner I odpowiada: „Myślę, że nie odbiegnę od prawdy, gdy powiem: przebudzenie.”

Warto przeczytać dla naszego wspólnego przebudzenia.

Jola Kreczmańska

Ks. Józef Tischner, „Alfabet duszy i ciała”, Opracowanie i wybór tekstów Wojciech Bonowicz, Wyd. Znak., Kraków 2018

Książka dostępna w wielu księgarniach. Cena znaleziona w internecie 24,99 - 39,90 zł

E-book dostępny od 26,99 zł